December voelt soms als een culinaire achtbaan: elke dag lijkt een reden om te eten. Kersttraktaties op het werk, borrels met vrienden, uitgebreide diners met familie — en tussendoor snacks bij de open haard. Als psycholoog die al jaren met cliënten werkt, zie ik dezelfde patronen terugkomen: het gaat niet alleen om eten, maar om context, emoties en gewoontegedrag.
Drie simpele redenen waarom het zo gebeurt
Het is verleidelijk te denken dat u zwakker bent in december, maar dat klopt niet. Er zitten duidelijke mechanismen achter.
- Sociale rituelen: Feestdagen draaien om samen zijn en delen; eten is het middel en het sociaal ongemak om 'nee' te zeggen is reëel.
- Omgevingsprikkels: Geuren, lichtjes, versieringen en gemakkelijk beschikbare hapjes stimuleren automatisch eten — vaak voordat u merkt dat u honger heeft.
- Emotionele regulatie: Vermoeidheid, stress en nostalgie verhogen de behoefte aan troostvoedsel. Eten werkt dan als snelle stemmingstool.
Hoe herkent u de valkuilen?
Let op deze signalen — ze komen vaak subtiel:
- U eet omdat er iets voor u staat, niet omdat u honger hebt.
- U voelt zich schuldig na het eten, maar herhaalt het gedrag.
- Alcohol verstoort remmingen en vergroot porties automatisch.
Praktische, niet-veroordelende strategieën
U hoeft niet alles te vermijden om controle te houden. Probeer deze concrete stappen die ik vaak aanbeveel in de praktijk:
- Begin met een kleine routine: Eet een voedzame maaltijd vóór een borrel. Een bord met eiwitten en groenten verkleint trek in zoetigheid.
- Stel vooraf grenzen: Bepaal van tevoren één bord of één hap van elk lekkers dat u echt wilt proeven. Dat voorkomt eindeloos proeven.
- Savoring-techniek: Neem een bewuste pauze bij het eerste hapje — kijk, ruik, proef. Extra aandacht verkleint de behoefte aan meer.
- Alcohol met beleid: Wissel elk glas wijn af met water; alcohol dempt zelfcontrole en verhoogt snackdrang.
- Vervang rituelen: Stel een nieuwe traditie voor zoals samen wandelen na het diner of gezamenlijke spelletjes — minder focus op eten.
- Communiceer zacht: Zeg bijvoorbeeld: "Ik geniet graag, maar ik hou het bij één dessert." Mensen respecteren grenzen vaker dan u verwacht.
Een realistisch voorbeeld
Stel: u gaat naar een familie-etentje met buffet. Mijn advies: kies één favoriet gerecht, vul de rest van uw bord met groenten, eet langzaam en wacht vijf minuten voor een tweede ronde. Vaak is die tweede ronde overbodig; de eerste gang voldoet meer dan u dacht.
Tot slot
December vraagt geen streng dieet of ascese — het vraagt aandacht en kleine keuzes die passen bij uw waarden. Experimenteer met één tip deze week en kijk wat er verandert. Ik ben benieuwd: welke rituelen zou u willen bewaren of juist loslaten? Deel uw ervaring hieronder of bewaar dit artikel voor de volgende feestdag.
