U voelt het meteen: de ideale temperatuur is niet alleen comfortabel, maar ook slim voor uw portemonnee. Als klimaatkundige die talloze inspecties in Nederlandse huizen heeft gedaan — van Amsterdamse grachtenpanden tot rijtjeshuizen in Groningen — deel ik hier praktische, realistische tips. Geen zweverige beloftes, wel harde feiten en herkenbare oplossingen.

Welke temperatuur is echt ideaal?

Algemene richtlijn: stel uw hoofdwoonruimte in op 19–20 °C. Dat is een goede balans tussen comfort en energieverbruik. Voor andere ruimtes gelden vaak lagere of hogere waarden.

  • Woonkamer: 19–21 °C — dit is waar u meestal verblijft; iets warmer voelt aangenamer.
  • Slaapkamer: 16–18 °C — koel slapen bevordert diepe slaap en bespaart energie.
  • Badkamer: 22–24 °C — korte periodes van hogere temperatuur zijn praktisch en comfortabel.
  • Keuken: 18–20 °C — koken geeft extra warmte; de thermostaat hoeft niet hoog.

Waarom niet gewoon warmer zetten?

Elke graad hoger kost geld: een vuistregel die veel wordt genoemd is dat 1 °C minder ongeveer 6% besparing op verwarmingskosten kan opleveren. Dat percentage hangt af van uw installatie en isolatie, maar het illustreert waarom kleine aanpassingen veel uitmaken.

Bovendien: te laag houden (onder 16 °C) vergroot het risico op condens en schimmel, vooral in slecht geventileerde huizen. Dus u wilt niet té ver onderin gaan.

Praktische tips van iemand die het dagelijks ziet

  • Gebruik een programmeerbare of slimme thermostaat. Stel dag- en nachtstanden in en laat het regelen; zo voorkomt u onnodig hoge temperaturen wanneer u weg bent.
  • Zoneverwarming werkt — verwarm alleen de ruimtes die u gebruikt. Een open trap en radiatorkleppen met thermostaatkoppen helpen daarbij.
  • Zorg dat uw thermostaat niet bij een warme muur of in direct zonlicht hangt; dat vertekent de meting.
  • Ontlucht radiatoren en controleer op lucht in het systeem; een niet goed werkende radiator geeft minder warmte en verhoogt verbruik.
  • Verbeter isolatie en kierdichting: vaak grotere besparingen dan een graad hoger of lager aan de thermostaat.

Ventilatie en luchtvochtigheid

Comfort is meer dan temperatuur. Een relatieve luchtvochtigheid van 40–60% is prettig en vermindert gevoel van koude. Goed ventileren voorkomt vochtproblemen — een HR-ketel van merken als Intergas, Remeha of Nefit verwarmt efficiënt, maar ventilatie blijft essentieel.

Wanneer moet u ingrijpen?

Als u koude plekken, schimmelvlekken of sterk uiteenlopende temperaturen tussen kamers ziet, is het tijd voor actie. Begin met een stookscan of laat een installateur de instellingen van uw verwarmingsketel en pomp controleren. Kleine ingrepen besparen vaak meer dan u denkt.

Slot — wat u vandaag kunt doen

Zet uw thermostaat 1 °C lager en houd het een week aan. Voel of het nog comfortabel is; waarschijnlijk merkt u weinig verschil, maar de besparing is merkbaar. Dat is mijn no-nonsense tip na jaren in huizen te hebben gewerkt.

Heeft u eigen ervaringen of vragen over uw situatie in Nederland? Deel ze hieronder — ik reageer en geef graag advies op maat.