Je gootsteen loopt trager, er komt een muffe geur uit de keuken of — erger — het water loopt helemaal niet meer weg. Dit gebeurt meestal ná dat ene pannetje olie dat je even “door het warme water spoelt”. Lees dit nu: in december met oliebollen en stamppot op tafel kan één fout je hele huishouden ontregelen.
Ik merkte in gesprekken met loodgieters en bij het verwijderen van verstoppingen dat veel mensen de echte impact van gebruikte olie onderschatten. In mijn praktijk (en ja, ik heb natte handen gehad bij het schoonmaken van sifons) zie je altijd hetzelfde patroon.
Waarom die oude tip met heet water faalt
Mensen denken: warm water lost vet op. Het werkt tijdelijk — maar zodra het vet afkoelt in de leiding, stolt het als kaarsvet en plak je aan de binnenkant van de buis.
- Vet hecht aan ruwe plekken en bouwt lagen op, net als kalk in een koffiezetapparaat.
- In de winter in Nederland helpt de kou mee om vet sneller hard te maken — dus na een warme maaltijd, is de kans op blokkades groter.
- Het verplaatst het probleem vaak verder de leiding in, waardoor de kostbare ontstopping later lastiger (en duurder) is.
Wat gebeurt er echt in je leidingen?
Stel je leidingen voor als een smalle straat. Vet is als kauwgom: plakkerig, klontert en vangt nog meer vuil en etensresten. Na maanden ontstaat er een ‘vetkoker’ die je alleen met professioneel gereedschap wegkrijgt.
Ik raakte verbaasd toen ik een sifon opende en een klomp vond die aanvoelde als beton — en dat in een rijtjeshuis in Amsterdam-Zuid.
Welke oliën zijn het gevaarlijkst?
- Frituurvet en gebruikte frituurolie — de nummer één boosdoener.
- Reuzel of bakvet van vlees (spekvet) — het stolt snel.
- Harde olie zoals kokosolie of bakboter — verandert in vaste klonten bij kamertemperatuur.
- Olijfolie lijkt onschuldig, maar blijft ook lange tijd in leidingen achter en verzamelt vuil.
Directe fixes — wat je nu kunt doen
Adem in, niet in paniek. Probeer eerst deze stappen voordat je dure hulp belt. Maar wees voorzichtig: sommige ‘oplossingen’ maken het erger.
- Plopper (rubberen ontstopper): probeer met goede, stevige slagen — vaak helpt dit als de verstopping vlakbij is.
- Verwijder de sifon (de U-buis onder de gootsteen): zet een emmer eronder, draag handschoenen en maak 'm schoon. Dit lost 70% van de problemen op.
- Gebruik een ontstoppingsveer (plumbersnake) als het dieper zit — te koop bij Praxis of Gamma.
- Heet water + afwasmiddel kan helpen vet te emulgeren, maar gebruik dit niet als enige truc bij hardnekkige verstoppingen.
- Vermijd agressieve chemische ontstoppers: ze kunnen pvc en je leidingen beschadigen en zijn slecht voor het milieu.
Stap-voor-stap: sifon veilig schoonmaken
- Zet een emmer onder de sifon.
- Draai de moeren los met een verstelbare sleutel of met de hand als mogelijk.
- Haal de sifon eruit en gebruik keukenpapier om grote vetklodders te verwijderen.
- Spoel met warm water en afwasmiddel, zet terug en controleer op lekkage.
Tip: als het vet zeker dieper in het systeem zit, bel dan een loodgieter. Een spoedservice kan in Nederland snel zijn, maar kost soms wel honderden euro’s bij avond- of weekendwerk.
Slim afvalritueel — zo gooi je olie correct weg in Nederland
Veel gemeenten in Nederland verzamelen frituurolie apart of accepteren het op de milieustraat. Maar er is een eenvoudig systeem dat altijd werkt.
- Laat de olie volledig afkoelen.
- Giet door een trechter in een lege fles of pot (gebruik bijvoorbeeld een oude fanta- of melkfles of glazen confituurpot).
- Sluit de fles af en gooi hem bij het restafval of breng naar de lokale milieustraat (Milieupunt).
- Of: recycle — veel gemeenten verzamelen gebruikte olie voor biodiesel; check de website van jouw gemeente.
Levenshack: de 2-minuten regel voordat je kookt
Plaats een lege, brede pot naast je fornuis. Giet gebruikte olie direct daarin. Geen gedoe achteraf, geen risico. Als de pot vol is: door de trechter in een fles en weg ermee.
Koop een goedkope trechter en afsluitbare fles bij HEMA of Action — kost bijna niets vergeleken met een loodgieter.
Wat je niet moet doen
- Geen hete olie in de gootsteen gieten “omdat het snel wegloopt”.
- Geen zware chemische ontstopper gebruiken als eerste zet — ze ruïneren leidingen.
- Geen olie wegspoelen met veel heet water en afwasmiddel als permanente oplossing.
By the way: veel Nederlanders denken dat hergebruik van olie altijd goed is. Je kunt olie één of twee keer hergebruiken voor frituren, maar filter het en bewaar koel — anders krijg je smaak- en gezondheidsproblemen.
Laatste woord
Ik zag letterlijk keukens waar het vet maandenlang zich had opgehoopt — en het kostte de bewoners veel stress en geld om dat op te lossen. Een lege pot en een fles zijn goedkoper en slimmer dan een telefoontje naar de loodgieter.
Heb jij wel eens je gootsteen moeten laten ontstoppen door vet? Deel je verhaal of je beste tip hieronder — misschien red je zo iemands maandagmorgen.
