Dat uw balkon in december niet automatisch braak hoeft te liggen, is een understatement. Met een paar slimme keuzes en wat simpele middelen kunt u juist in de koudste maand bladgroenten blijven oogsten. Ik spreek uit ervaring: na jaren experimenteren op een Amsterdams balkon weet ik welke planten echt iets opleveren in winterweer.
Waarom december wél kan
Veel mensen denken dat vorst het einde van het balkonseizoen betekent. Maar veel bladgewassen en wortelgewassen zijn verrassend winterhard. Bovendien maken beschermingen zoals fleece en een compact kasje enorme verschillen.
Beste gewassen voor december
- Veldsla en winterpostelein – kiemen laat in het seizoen en blijft groeien bij lichte vorst.
- Handzaad spinazie (winterspinazie) – groeit langzaam, maar betrouwbaar onder bescherming.
- Rode en groene koolrassen in mini vorm – takken worden langzaam steviger en u oogst blad voor salades.
- Miniwortels en rucola – wortels kunnen in potten lang in de grond blijven; rucola groeit snel bij zachte nachten.
- Microgreens en kruiden (peterselie, bieslook) – binnen of onder LED zijn dit decembersuccessen.
Praktische stappen: wat u vandaag kunt doen
Start met een plan: welke bakken heeft u, hoeveel zon, en hoe vaak kunt u water geven? Volg deze stappen:
- Kies diepe potten (minimaal 20–25 cm voor wortels) en een luchtige, voedzame potgrond.
- Gebruik zaden die als 'winterhard' aangeduid staan; in tuincentra zoals Intratuin of bij lokale zadenleveranciers ziet u dat direct.
- Bescherm met fleece of een opvouwbare mini-kas; waterflessen gevuld met water fungeren als warmteaccumulator.
- Mulch met stro of bladeren om wortels tegen vriestemperaturen te isoleren.
- Zet LED-groeilampen of reflecterende oppervlakken in als uw balkon weinig licht krijgt.
Tips die echt werken
- Thermische massa: lege plastic flessen vullen met water en 's avonds rond de planten zetten — geeft 's nachts warmte af.
- Weinig water in winter: wortelrot is vaak dodelijker dan vorst. Geef matig en liever minder vaak.
- Chronische wind? Zet windschermen van houten latten of jute; koude wind droogt en bevriest sneller.
- Sla successive zaaien aan: elke twee weken een klein rijtje rucola of veldsla voor continue oogst.
Plaagdieren en ziekten in de winter
U denkt misschien dat parkeerplaats voor plagen december is. Feit is dat sommige slakken uitdunnen, maar bladluizen en schimmels kunnen gedijen in vochtige, koude omstandigheden. Houd bladeren droog, ventileer kasjes en verwijder aangetast blad direct.
Persoonlijke noot
Ik heb de afgelopen winters verschillende keren gedacht: dit mislukt vast. En toch was er elke keer die kleine kist met veldsla die bleef doorlopen. Het vergt geen glas- en staalconstructie — vooral consistentie en aandacht. Een warme trui voor uzelf en een dun kleed voor de grond doen vaak meer dan dure apparatuur.
Wilt u het zelf proberen? Begin klein, kies één of twee soorten en noteer wat werkt. Vertel hieronder wat u op uw balkon hebt staan — ik lees graag praktijkervaringen en geef tips terug.
