Elke winter diezelfde frustratie: de verwarming staat hoger, maar je voelt toch een koude rand langs het raamkozijn. In Nederland stelen kieren en tocht jaarlijks tientallen euro's van je energierekening.
Ik merkte het zelf: één dun kiertje bij het onderraam en ineens was mijn huiskamer een windtunnel. Lees dit nu, want met een paar simpele stappen en ja — een potlood — kun je binnen een uur grote winst boeken.
Waarom die gewone oplossingen vaak niet helpen
Veel mensen plakken zomaar wat tape of plakkende tochtstrips op het kozijn en hopen op het beste. Dat werkt tijdelijk, maar vaak vergeet je de oorzaak: het raam zelf zit los, of het kozijn is krom door vocht.
Tocht is niet alleen koud: het is een signaal dat er ergens structureel iets niet goed afsluit. Verwacht geen wonderen van één plakstrip als het hout verrot is.
Wat ik in mijn praktijk zag
Ik heb tientallen rijtjeshuizen in Nederland bezocht waar bewoners dachten dat dubbel glas genoeg was. Vaak zat het probleem in het kozijn: oude kit, versleten rubbers of kieren door gezakt raam.
Frustrerend, maar ook opluchtend: vaak volstaat een simpele meet- en plakactie om het comfort sterk te verbeteren.
De potloodtest: zo ontdek je elk kiertje
Een potlood is geen magisch afdichtmiddel, maar wél een briljant eenvoudig hulpmiddel om tocht te vinden en te beoordelen.
- Wat je nodig hebt: een gewoon HB-potlood, een dun tissue- of rookvlammetje (kaars) en een stukje tape.
- Waarom het werkt: het potlood en tissue laten luchtbeweging zien zonder dat je de verf of kit beschadigt.
- Voordeel: je ziet precies waar het tocht vandaan komt — bij het glas, de sponning, of onder het kozijn.
Zo doe je de potloodtest:
- Houd het potlood of het opgerolde tissue vlak langs het kozijn en beweeg langzaam langs de rand.
- Als het paper of potloodpunt beweegt of trilt, heb je een luchtstroom.
- Gebruik daarna een kaars of een aansteker (veilig!) om te kijken waar de vlam het sterkst uitwijkt — dat is de grootste kierenplek.
De echte fix: stap-voor-stap (werkt meestal binnen 30–60 minuten)
Hier staat de praktische hack die ik zelf gebruikte toen ik een tochtend benedenraam had. Je hebt goedkope spullen nodig (gamma/praxis/karwei/Action).
- Maak schoon: verwijder oude kit of losse verf met een plamuurmes en schuur licht. Een schone rand hecht veel beter.
- Meet de kier: gebruik het potlood als diktemeter — schuif het potlood tussen raam en kozijn; als het goed past weet je de benodigde dikte van de tochtstrip.
- Plak schuimtochtstrip: koop zelfklevende tochtstrip (EPDM of schuim) van 5–10 mm breed. Druk het met het potlood stevig aan zodat de lijm overal contact maakt.
- Controleer met de potloodtest & kaars of de luchtstroom weg is.
- Voor grotere kieren: vul met elastische kit (siliconen of acrylaat) — kit met primer bij grotere beschadigingen. Werk netjes af met je vinger of een plamuurspatel.
Tip: koop bij Action of Gamma tochtstrippen vanaf circa €2–€8 en een tube kit voor ongeveer €3–€7. Een goede investering vergeleken met een hogere energierekening.
Niet te vergeten: de afstemming
Een te dikke tochtstrip kan ramen moeilijk laten sluiten; te dun en de tocht blijft. Het potlood is handig om precies die middenweg te vinden — het is je simpele meetinstrument.
Snelle checklist voor Nederlandse huizen
- Controleer sponningen bij oud houten kozijn — hier begint vaak de rot.
- Kijk bij benedenramen in rijtjeshuizen: regen en vorst vervormen vaak het onderste kozijn.
- Vergeet het ventilatierooster niet — soms is dat juist de oorzaak van luchtstroom.
- Als je in een monument of oud huis woont: overleg met een vakman voordat je alles volkit — soms zijn ademende oplossingen nodig.
Wanneer bel je een vakman?
Ik zeg het eerlijk: soms houdt ook mijn potlood het niet tegen. Bel een glazier of timmerman als:
- Het kozijn zichtbaar rot is of houtschade heeft.
- Er grote kieren zitten (meer dan 1 cm) waar standaard tochtstrippen niet volstaan.
- Je huurwoning speciale eisen heeft (raadpleeg de verhuurder).
Vervanging van een kozijn of HR++-glas kost in Nederland al snel honderden tot duizenden euro's; kijk eerst of isolerende maatregelen (tochtstrip, kit) voldoende comfort geven.
Snelle winsten die ik persoonlijk zag
- Een oudere bewoner in Amsterdam reduceerde tocht zo sterk dat de thermostaat 1–2 graden lager kon.
- Een student in Utrecht gebruikte alleen een potlood en wat foamstrip — geen tocht meer bij het raam dat altijd floepten deed.
- Maak het klein: soms is één kiertje onderin het hele probleem.
Trouwens, als je echt zuinig wilt blijven: houd rekening met lokale kortingen bij bouwmarkten en kijk of je gemeente subsidies geeft voor woningisolatie.
Afsluitend
Een potlood is geen wondermiddel, maar wel een slim, goedkoop en toegankelijk startpunt om tocht bij je raamkozijn op te sporen en vaak snel te verhelpen. Ik voelde meteen minder kou en zag de stookkosten dalen — en jij kunt dat ook bereiken met minimale middelen.
Wat is jouw grootste tochtfrustratie thuis: het benedenraam, de voordeur of die vreemde kierende in de keuken? Deel het hieronder — ik ben benieuwd naar jouw potloodtrucs.
