Je warmtepomp valt ineens uit zodra het vriest — en je staat met koude sokken in huis terwijl de monteur pas over weken kan komen. Dit is niet alleen oncomfortabel, het kan honderden euros aan herstel kosten of zelfs je garantie doen vervallen.
Lees dit nu: met de juiste check kun je voorkomen dat één kleine vergissing de compressor of de leidingen beschadigt. Ik heb dit bij meerdere woningen in Nederland zien gebeuren en het is verrassend vaak te voorkomen.
Waarom dit vaak misgaat
Veel mensen denken dat een warmtepomp 'slim genoeg' is om zichzelf te beschermen. In mijn praktijk merkte ik dat **veel storingen beginnen door slechte watercirculatie** — iets wat je zelf kunt controleren voordat het echt misgaat.
De echte boosdoener: gebrek aan circulatie (kort gezegd)
Als de circulatie in het cv-netwerk stopt of ernstig vertraagt, kan de warmtepomp continu blijven draaien zonder warmte af te geven. Dat leidt tot oververhitting van componenten, ijs in de buitenunit tijdens onjuiste ontdooiing, of drukproblemen in het koelcircuit.
Hoe het precies gebeurt (kort en concreet)
- Verstopt filter of dichtgeslibde vloerverwarmingsleiding verlaagt de waterstroom.
- Gesloten aftap- of vulkranen bij recente installatie blokkeren flow.
- Te klein of geen buffervat zorgt voor snelle temperatuurwisselingen en kort cyclen.
- Elektrische beveiligingen of RCD’s schakelen uit bij startstroom — de pomp draait niet, buitenunit blijft proberen en beschadigt zichzelf.
Wie in Nederland loopt risico?
Huiseigenaren met oudere radiatoren, nieuwe installaties die niet goed ingeregeld zijn, en mensen die hun cv-leidingen na een verbouwing hebben afgesloten. Ook: wie zelf de boiler of hart van het systeem heeft uitgeschakeld omdat de installateur druk is.
Een eenvoudige vergelijking
Denkt u aan een warmtepomp als een krachtige waterpomp: als de slang geknikt is, blijft de pomp doordraaien en verbrandt. Hetzelfde gebeurt bij je installatie — maar dan met veel duurdere onderdelen.
Snelle checks die je nu zelf kunt doen (5 minuten)
- Voel de aanvoer- en retourleidingen: warm én koud verschil? Als beide koud zijn bij verwarming aan, is er geen circulatie.
- Luister bij de binnenunit: hoor je de circulatiepomp draaien? Stilte kan duiden op stroom- of pompprobleem.
- Controleer filters en ontluchters bij de verdeler — vies filter? Maak schoon of vervang.
- Zijn alle vul- en aftapkraan open sinds de montage? Veel fouten ontstaan hier.
- Zit de buitenunit onder sneeuw of ijs? Ruim voorzichtig vrij en schakel de stroom uit voordat je ijs weghaalt.
Als één van deze checks spaak loopt, bel dan je installateur — maar wacht niet te lang; reparatiecapaciteit is in vorstperiodes schaars.
Praktische life hack: voorkom korte cycli en ijsvorming — stap voor stap
Ik gebruik dit stappenplan zelf als ik bij mensen kom die klagen over koude radiatoren in januari.
- Stap 1: Zet de thermostaat op een constante 18–20°C (niet opslag naar 15°C 's nachts).
- Stap 2: Controleer of het buffervat aanwezig is; als niet, overweeg een eenvoudige tijdelijke oplossing: verhoog de vorstgrens en voorkom grote temperatuurverschillen.
- Stap 3: Ontlucht de bovenste radiatoren en controleer flowsensor op binnenunit (kijk in het service-menu of handleiding).
- Stap 4: Maak filters schoon (vervang los verkrijgbaar bij Gamma/Hornbach of lokale installateur, kosten meestal €10–€40).
- Stap 5: Als je vermoedt dat de buitenunit vaak in ontdooicycles blijft hangen — zet hem uit en bel; blijf niet experimenteren met instellingen die je niet begrijpt.
Deze serie acties voorkomt kort cyclen en vermindert kans op ijs in de buitenunit — en dat bespaart flinke reparatiekosten.
Wat je beter niet doet (en waarom)
- Niet: de hoofdschakelaar van de installatie volledig uitzetten "om energie te besparen". Dat blokkeert de vorstbeveiliging en circulatie.
- Niet: zelf koudemiddel bijvullen — dat is vakwerk en bij onjuiste handling vervalt vaak garantie.
- Niet: binnenshuis radiatorventielen dicht draaien om een "kamer warm te houden" — dit kan de waterstroom verstoren.
Lokale tips voor Nederland
In veel gemeenten zijn lokale cv-monteurs en energieadviseurs overbelast zodra het vriest. Ik raad aan:
- Check het Energieloket of je gemeente voor erkende installateurs.
- Bij spoed: bel meerdere bedrijven en vermeld "warmtepomp circulatie" — dat helpt wachttijd inkorten.
- Bewaar bonnetjes; voor ISDE-subsidie en garantieclaims is aantoonbaarheid belangrijk.
By the way, een nieuwe warmtepomp kopen tijdens een koude periode kan weken aan levertijd betekenen — plan onderhoud vóór het koude seizoen.
Wanneer moet je direct de monteur bellen?
- Je ruikt verbranding of hoor een schrapend geluid.
- De buitenunit draait continu en vormt snel ijs ondanks ontdooiingssignalen.
- De installatie geeft foutcodes die blijven terugkomen na reset.
Wacht niet tot het weekend — meld storingen doordeweeks vroeg, dan is de kans op een snelle afspraak groter.
Kort samengevat
De grootste fout is geen circulatie — vaak veroorzaakt door simpele zaken zoals gesloten kranen, vuile filters of ontbreken van buffervat. Ik heb het vaak genoeg gezien: iets kleins dat leidt tot dure schade.
Wat ga jij nu controleren in jouw huis? Heb je al eens een warmtepomp-probleem gehad dat je relatief makkelijk verholpen kreeg? Deel je ervaring hieronder — anderen in Nederland kunnen er echt iets aan hebben.
